Ô nhiễm không khí tại Việt Nam đang trở thành vấn đề nghiêm trọng, đặc biệt ở các đô thị lớn như Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ô nhiễm không khí gây ra các bệnh như đột quỵ, bệnh tim, ung thư phổi và các bệnh hô hấp khác.
Thực trạng ô nhiễm không khí ở Việt Nam năm 2024:
Mức độ ô nhiễm cao: Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia ô nhiễm không khí nhất châu Á, với Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh là những điểm nóng về bụi mịn PM2.5.
Envico
Nguyên nhân chính: Bao gồm khí thải từ phương tiện giao thông, hoạt động công nghiệp, xây dựng và đốt rác thải. Đặc biệt, việc đốt rác và giao thông dày đặc góp phần lớn vào tình trạng này.
Reuters
Mức độ ô nhiễm không khí tại Hà Nội Năm 2024
Trong năm 2024, Hà Nội tiếp tục đối mặt với tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng, đặc biệt trong các tháng mùa đông và đầu mùa xuân. Theo các báo cáo, thành phố đã trải qua bốn đợt ô nhiễm không khí nặng, với ba đợt diễn ra từ tháng 1 đến tháng 4 và một đợt vào đầu tháng 10.
Chỉ số chất lượng không khí (AQI) tại một số khu vực đã đạt mức rất cao. Cụ thể, khu vực Bắc Từ Liêm ghi nhận AQI lên tới 380, mức cao nhất trong thang đo chất lượng không khí. Tại khu vực Đội Cấn (quận Ba Đình), chỉ số AQI là 371, và tại chùa Láng (quận Đống Đa) là 307.
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này bao gồm khí thải từ phương tiện giao thông, hoạt động công nghiệp, xây dựng và đốt rác thải. Đặc biệt, việc đốt rác và giao thông dày đặc góp phần lớn vào tình trạng này.
Để cải thiện chất lượng không khí, chính quyền Hà Nội đã đề xuất các biện pháp như tăng cường sử dụng phương tiện giao thông công cộng, khuyến khích sử dụng xe điện và nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường. Mục tiêu đặt ra là đến năm 2030, ít nhất 50% xe buýt và 100% taxi sẽ sử dụng điện.
Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân trong việc thực hiện các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí.
Mức độ ô nhiễm không khí tại thành phố Hồ Chí Minh năm 2024
Trong năm 2024, Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục đối mặt với tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng, đặc biệt là vào những tháng cuối năm. Theo số liệu từ ứng dụng quan trắc không khí IQAir, chỉ số chất lượng không khí (AQI) tại nhiều khu vực trong thành phố đã đạt mức cao đáng báo động. Cụ thể, vào đầu tháng 12/2024, AQI đo được tại một số trạm lên tới 234, thuộc ngưỡng nguy hại, với nồng độ bụi mịn PM2.5 cao gấp 23,8 lần so với khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này bao gồm khí thải từ phương tiện giao thông, hoạt động công nghiệp, xây dựng và đốt rác thải. Đặc biệt, vào thời điểm giao mùa giữa mùa mưa và mùa khô, hiện tượng nghịch nhiệt thường xảy ra, làm cho các chất ô nhiễm bị giữ lại trong không khí ở tầng thấp, gây ra hiện tượng sương mù quang hóa và tăng nồng độ bụi mịn.
Để bảo vệ sức khỏe, thành phố đã khuyến cáo người dân hạn chế các hoạt động ngoài trời khi chất lượng không khí xấu, sử dụng khẩu trang đạt chuẩn khi ra đường, và trang bị máy lọc không khí trong nhà. Ngoài ra, việc trồng thêm cây xanh, sử dụng phương tiện giao thông công cộng và giảm thiểu đốt rác thải cũng là những biện pháp hữu hiệu để cải thiện chất lượng không khí trong thành phố.
Giải pháp khắc phục ô nhiễm không khí:
Phát triển giao thông công cộng và xe điện:
Khuyến khích sử dụng phương tiện công cộng và xe đạp để giảm lượng khí thải từ xe cá nhân.
Chính phủ đặt mục tiêu đến năm 2030, ít nhất 50% xe buýt và 100% taxi sử dụng điện.
Tăng cường phủ xanh đô thị:
Trồng thêm cây xanh và xây dựng các công viên để cải thiện chất lượng không khí.
Bảo vệ và mở rộng các khu rừng đô thị để hấp thụ khí CO2 và giảm bụi mịn.
Kiểm soát nguồn ô nhiễm công nghiệp:
Thực hiện các biện pháp giảm thiểu khí thải từ nhà máy và khu công nghiệp.
Áp dụng công nghệ sạch và quy trình sản xuất thân thiện với môi trường.
Nâng cao nhận thức cộng đồng:
Tuyên truyền về tác hại của ô nhiễm không khí và khuyến khích hành động bảo vệ môi trường.
Khuyến khích người dân tham gia các hoạt động giảm thiểu ô nhiễm, như phân loại rác và sử dụng năng lượng tái tạo.
Tăng cường giám sát và thực thi pháp luật:
Xây dựng và thực hiện các quy định nghiêm ngặt về kiểm soát ô nhiễm không khí.
Tăng cường giám sát và xử phạt các hành vi vi phạm về môi trường.Việc thực hiện đồng bộ các giải pháp trên đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng để cải thiện chất lượng không khí và bảo vệ sức khỏe người dân.
